سنجش افکار شهروندان توسط روابط عمومی ها، راهنمای مدیران شهری (۲)

قسمت دوم

نظام ارتباطی شهرداری میتواند با در نظر گرفتن تمهیدات ساده و با هزینه ای بسیار پائین ، نظرات شهروندان را جذب ، هدایت و ساماندهی نماید اما برای دستیابی به اطلاعات بسیار ارزشمند گروه دوم روش کمی پیچیده تر و کار مقداری سختراست ، اما قابل اجراء فقط نیاز به خرج کردن کمی همت دارد . نظام ارتباطات مردمی شهرداری تهران با در نظر گرفتن شبکه ایی از خطوط تلفنی و بکارگیری تعدادی نیروی انسانی ، فعلاً توانسته است بخش عمده ای از نظرات شهروندان فعال تهران را جذب نماید . براساس آمار واحد ارتباطات مردمی شهرداری تهران در تیرماه سال جاری در حدود 11 هزار نفر از شهروندان تهرانی با‌ آن تماس گرفته اند که از این تعداد 78 درصد درخواست هایی مربوط به حوزه خـــدمات شهری داشته اند ، نزدیک به 14% دیگر مسائل مربوط به حوزه فنی وعمرانی را مطرح کرده اند و فقط 4% از پیام ها مختص مقوله ترافیک بوده است .

از تعداد 8611 فقره تماس شهروندان با واحد 137 شهرداری تهران در حوزه خدمات شهری ، در حدود 24 در صد ، انتقادات خود را نسبت به مقوله نظافت و جمع آوری زباله ها و نخاله های سطح شهر مطرح نموده اند . که این آمار نسبت به کل تماس ها ( حدود 11 هزار مورد ) تقریباً 18% بوده است . و در حدود 25% دیگر از شهرداری خواسته اند با سد معبر و مشاغل مزاحم مبارزه نماید ، در همین ماه از تعداد 1539 فقره تماس هایی که درخواست خدمات عمرانی داشته اند بیش از 1100 مورد ( بیش از 62 درصد ) رسیدگی به آسفالت معابر و خیابانها را خواستار شده اند . در واقع از هر 10 نفر تماس گیرنده با واحد 137 یک نفر انتقادی از وضعیت روکش و آسفالت خیابانها داشته است. و 41% از 442 فقره تماس ، با درخواستی در حوزه ترافیک خواستار تضیمن ایمنی عابر پیاده در سطح معابر بوده اند . این موارد مبین مهمترین مسائلی بوده اند که توسط شهروندان فعال تهرانی مطرح شده است که با مقایسه آنها می توان اولویت بندی نیاز ها را بدین ترتیب عنوان کرد : اولویت اول مربوط است به نیاز شهروندان به برخورد با مشاغل مزاحم ورفع سد معبر ، در این موضوع ، وضعیت ریخت شناسی شهروندان از یک سو و شرایط اقتصادی واشتغال مردم از سوی دیگر ، برطرف نمودن این نیاز و رفع مشکلات ناشی از آن را نیازمند صرف زمان بیشتری کرده است .

لیکن میتوان با داشتن برنامه ریزی مناسب و اجرای طرح های شهرسازی متناسب ، زمان دستیابی به هدف کاهش داد . شهرداری در این حوزه به استناد بند 20 ماده 55 قانون شهرداری ها میتواند حتی با متخلفین برخورد قانونی هم داشته باشد .

اولویت دوم مطرح شده از سوی شهروندان فعال تهرانی مربوط است به پرداختن بهتر و دقیقتر شهرداری به نظافت سطح شهر و جمع آوری به موقع زباله و نخاله ها که در این مورد علی رغم وجود امکانات مناسب و تعدد تقریباً کافی نیروی انسانی ، لازم است با بازنگری دقیق بر نحوه جمع آوری زباله ، برخی از نقاط ضعف بر طرف شود و از سوی دیگر با ارائه آموزش های فرهنگی و آشنایی عموم به ضرورت همکاری با شهرداری ، مشارکت مردم نیز به نحو مقتضی در این زمینه جلب گردد چرا که بدون همکاری مردم اجرای دقیق و صحیح این خدمت تقریباً غیر ممکن است .

رسیدگی به آسفالت و رفع ناهمواری معابر بعنوان اولویت سوم عنوان شده است ، شهر تهران دارای سطح قابل توجه و چشمگیری از شبکه معابر است که وضعیت موجود بیانگر توجه بیشتر به این مقوله است . علی رغم اجرای طرح ضربتی آسفالت معابر در سال گذشته ، چنین به نظر می رسد آن طرح به قدر کافی نتوانسته است وضعیت نامناسب معابر شهر تهران را به شکل کامل و مناسبی اصلاح نماید و کماکان این مسئله درخواست های عمومی تلفی می شود . در چهارمین سطح از نیازهای عمومی اعلام شده شهروندان فعال تهرانی ، رسیدگی و تضمین ایمنی تردد عابر پیاده در سطح شبکه معابر تهران آمده است . در این مورد نیز آموزش رانندگان و عابران پیاده و اضافه نمودن تمهیدات لازم ایمنی ترافیکی در شبکه حمل و نقل شهری میتواند تاثیر مثبتی بر روند افزایش رضاتیمندی عمومی از عملکرد شهرداری بر جا بگذارد .

مدیریت برنامه ریز شهرداری تهران میتواند با آگاهی از این طبقه بندی و در کنار اقدامات زیربنایی خود ، طرحهایی کوتاه مدت را در جهت برطرف سازی نیازهای روز تهران به مرحله اجرا در آورد . در حوزه امور شهری ، طرح فراگیر ساماندهی مشاغل و رفع سدمعبر و طراحی جدیدی در خصوص جمــع آوری زباله و نظافت شهری با رویکردی مبتنی بر توجه بیشتر به صنعت بازیافت مواد زائد که به نوعی هم در اقتصاد و اشتغال موثر و مفید است . در حوزه عمرانی ضمن توجه با اتمام طرحهای عمرانی نیمه تمام ، اصلاح روکش کلیه معابر و نگهداری بهینه از آنان و در حوزه ترافیک و حمل و نقل اجرای طرح مطالعاتی و اجرایی ارتقاء امنیت عابران پیاده در سطح شبکه معابر شهری ، از مهمترین سرفصل های عملیاتی شهرداری تهران تلقی خواهد شد.

اما این سوال مطرح است که آیا این نتایج ، نظارت کل شهروندان تهرانی را شامل می شود؟ همانگونه که در قبل هم اشاره شد مسلماً نتایج ، قابل تعمیم به نظرات کلیه تهرانی ها نیست اما این نکته حائز اهمیت است که این دستاوردها در تعارض با نظرات جمع هم نمی باشد . در واقع به بیان دیگر طبقه بندی ارائه شده از انتظارات مردم که کاملاً منطقی و از هر حیث قابل اجرا می باشد ، حداقل هایی است که شهروندان تهرانی از شهرداری انتظار دارند.

دستیابی به آنچه که مردم می گویند که بتوان آن را با کلیه سطوح ومناطق مختلف شهری تسری داد مستلزم اجرای طرحهایی با پوشش گسترده تر است . در بررسی وضعیت نظام ارتباطی شهرداری تهران کمبود چنین طرحهای افکار سنجی به چشم می خورد . شاید یکی از دلایل عمده آن را بتوان در نبود مرکزی تخصصی در امر تحقیقات و پژوهش مبنتی برسنجش افکار عمومی پنداشت .

باتوجه به طیف نیازها ، انتظارات و خدمات در حوزه شهرداری تاسیس مرکزی تحت عنوان و ماموریت ( افکار سنجش شهروندان تهرانی ) به شدت احساس می شود .

به ویژه آنکه اعضا منتخب شورای شهر برای تصویب طرح ها و لوایح طبیعاً نیازمند آگاهی کامل از دیدگاههای کسانی هستند که به آنها رای داده اند و آنها را بعنوان نماینده خود قبول کرده اند.
چنین به نظر می رسد که اگر یکی از اهداف دوره جدید مدیریت شهری تهران ، افزایش ضریب اعتماد عمومی و رضایت شهروندان از خدمات شهرداری باشد ، دراین میان بازسازی روابط فی ما بین آنان و نهاد خدمت گذارشان منوط به آگاهی هر دوطرف از دیدگاههای یکدیگر خواهد بود.

مردم از طریق اطلاع رسانی دقیق و بهنگام در جریان نظرگاه های مدیران شهری قرار می گیرند و از سوی مقابل مدیریت شهر تهران هم با سنجش مستمر دائمی افکار عمومی ، در جریان انتظارات مردمی واقع می شود .

بدین لحاظ پیشنهاد می شود ، تشکیلاتی تحت عنوان ( مرکز پژوهش وافکار سنجی شهر تهران ) در حوزه نظام ارتباطی شهرداری تهران و ترجیحاً زیر نظر شورای اسلامی شهر تهران تاسیس شود مدیران تصمیم گیر و برنامه ریز این نهاد خدماتی ، در سریعترین زمان ممکن ، صدای مردم را با وضوحی کامل و صادق ، بشنوند وبدانها عمل نمایند. شاید خود این موضوع از مهمترین انتظارات مردم باشد

احمد پاکزاد

این مقاله در روزنامه سیاست روز و در سال 1383 منتشر شده است